երեքշաբթի, 9 հոկտեմբերի 2001
Այսօր կառավարությանն առընթեր արխիվային գործի վարչությունում տեղի ունեցավ «Գարեգին Նժդեհը և հայ ազատագրական պայքարը» թեմայով գիտաժողովը, որը Գ.Նժդեհի 115-ամյակի պետական հոբելյանական հանձնաժողովի նախատեսած հերթական միջոցառումն էր:
Համալրելով մինչ այդ տեղի ունեցած՝ հանդիսավոր նիստի, Լեռնահայաստանի 80-ամյակին նվիրված և բազմաթիվ այլ միջոցառումների շարքը՝ գիտաժողովը մեկ անգամ ևս ամրագրեց նժդեհյան գաղափարների այժմեականությունն ու համամարդկային նշանակությունը: Ներկայացվեցին Գ.Նժդեհի կյանքի ոչ շատ հայտնի էջերը՝ 1921 թ. Ռիգայի բանակցություններում և զանգեզուրյան հիմնահարցում Նժդեհի կատարած դերը, նույն թվականի թավրիզյան դատավարության նյութերը, բանտից՝ իր հարազատներին ուղղված նամակները, ինչպես նաև գրական-բանաստեղծական ժառանգությունը:
Փաստելով, որ գաղափարախոսական ազգային նկարագրի առումով Նժդեհը դեռ երկար կմնա հետազոտողների հետաքրքրության կենտրոնում, գիտաժողովի մասանկիցները միաժամանակ նշեցին, որ նժդեհյան ժառանգությունն ու նրան վերաբերող նյութերը միշտ չէ որ հասանելի են մասնագետներին ու հանրությանը, քանզի դրանց մի մասը գտնվում են այլ երկրներում՝ Ռուսաստանում, Ռումինիայում, Բուլղարիայում, և վաղուց է հասունացել այդ բոլորը ի մի բերելու հրամայականը:
