Այս բաժինը հնարավորություն է տալիս գրավոր արտահայտել Ձեր կարծիքը, տեսակետը և դիրքորոշումը: Ի տարբերություն դիմումների, նամակները պաշտոնական ընթացակարգով քննության չեն առնվում:

Ձեր պաշտոնական դիմումը ՀՀ կառավարությանն այլևս թափանցիկ ընթացակարգ ունի: Մեր կայքի շնորհիվ Դուք կարող եք տեղեկանալ, թե կառավարության որ մարմնին կամ պաշտոնյային է Ձեր առձեռն հանձնած կամ փոստով ուղարկած դիմումը վերահասցեագրվել:

Որոնում

azdararir

iGov.am iPhone/iPad application Այսուհետ կարող եք օգտվել մոբայլ սարքերի համար iGov.am հավելվածից, որը հնարավոր է ներբեռնել AppStore-ում և Google Play-ում:

Թեժ գիծ

Տեղեկատվության ազատության ապահովման պատասխանատու
Ներքին և արտաքին ազդարարման պատասխանատու

1-17(զանգն անվճար է)

+374 (10) 527-000(արտերկրից զանգերի համար)

Պաշտոնական էլ. փոստ

(միայն www.e-citizen.am համակարգով ծանուցումների համար)

Էլ. կառավարում

Պաշտոնական լրահոս

երեքշաբթի, 13 նոյեմբերի 2007

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Սերժ Սարգսյանի ելույթը 2008 թվականի պետական բյուջեի նախագծի ներկայացման կապակցությամբ


Ազգային Ժողովի մեծարգո նախագահ,



հարգելի պատգամավորներ,


կառավարության անդամներ,


տիկնայք և պարոնայք,


ՀՀ կառավարությունը Սահմանադրության 90-րդ հոդվածի համաձայն Ազգային ժողովի քննարկմանն է ներկայացրել 2008 թվականի ՀՀ պետական բյուջեի նախագիծը:


2008 թվականի բյուջեն բավականին հավակնոտ է. նրա իրագործումը, որպես երկրորդ սերնդի բարեփոխումների ելակետ, ենթադրում է ինչպես եկամտային, այնպես էլ ծախսային մասերի էական աճ:


Այսօր ուզում եմ ձեզ ներկայացնել այն ռազմավարական հիմնախնդիրները, որոնց լուծմանն է ծառայելու նաև 2008 թվականի ՀՀ պետական բյուջեն:


Անհերքելի է այն փաստը, որ մենք այսօր ապրում ենք արագ փոփոխվող աշխարհում, որը գնալով փոքրանում է:


Միջազգային տնտեսական իրադարձությունները մի կողմից իրենց անմիջական ազդեցությունն են թողնում մեր սոցիալ-տնտեսական կյանքի վրա, մյուս կողմից ստիպում հստակեցնել պատկերացումները համաշխարհային տնտեսական գործընթացներում Հայաստանի դիրքավորման մասին:


Այսօր մենք առավելապես պետք է կենտրոնանանք ապագայի տեսլականի վրա, չմանրանանք և չփոշիացնենք մեր կարողություններն անցյալի բացթողումների և սխալների շուրջ բանավեճերում: Եկեք համագործակցենք և բանավիճենք այն խնդիրների մասին, որոնք միտված են դեպի ապագան:


Համաշխարհային զարգացումները վկայում են, որ պետությունները հետզհետե պարտադրողական կառավարման գործիքները փոխարինում են համագործակցության և համերաշխության նոր գործիքներով: Պետական-մասնավոր համագործակցության սկզբունքը ժամանակակից աշխարհի հրամայականն է:


Համաշխարհային տնտեսությունը, միջազգային կառույցների գնահատականով, գտնվում է մրրկայնության փուլում: ԱՄՆ ստորադաս հիփոթեքային արժեթղթերի շուկայում ստեղծված իրավիճակը, տոկոսադրույքների կտրուկ նվազումը, դոլարի կտրուկ արժեզրկումը այլ արժույթների նկատմամբ, ԵՄ կողմից գյուղատնտեսության սուբսիդավորման դադարեցումը, վառելիքի և սննդամթերքի գների աննախադեպ աճը համաշխարհային շուկայում իրենց ազդեցությունն են թողնում նաև մեր տնտեսության վրա:


Ֆինանսները և աշխատուժը ազատականացվող աշխարհում դարձել են շատ մոբիլ, ինչի շնորհիվ Չինաստանը և Հնդկաստանը աշխատուժի շուկայում ունեն երկարաժամկետ մրցակցային առավելություն: Վերջին տարիներին, Հայաստանում իրական աշխատավարձերի կայուն աճի տեմպերն անմրցունակ են դարձնում բազմաթիվ արդյունաբերական ձեռնարկություններ` արդիականացնելով արտադրողականության աճի խնդիրը:


Միջազգային ֆինանսական կապիտալն արագորեն հոսում է այն երկրներ, որտեղ կան հարաբերական առավելություններ:


Զարգացած երկրները, չդիմանալով մրցակցությանը, փակում են բազմաթիվ արդյունաբերական ձեռնարկություններ, փոխարինելով դրանք ժամանակակից, գիտելիքի վրա հիմնված ճյուղերով:


Տարածաշրջանային տնտեսական զարգացումներում այսօր ևս խիստ արդիական է երկրների դիրքավորումը երկարաժամկետ հարաբերական առավելությունների դրսևորումներով:


Ադրբեջանն իրեն ցուցադրում է որպես հումքային երկիր և ակնհայտ է, որ նավթային արդյունաբերության զարգացումն իր էական ազդեցությունն է թողնում երկրի կենսագործունեության բոլոր ոլորտների վրա: Վրաստանը, ունենալով բարենպաստ աշխարհագրական դիրք, առաջ է քաշում հավակնոտ տնտեսական և քաղաքական զարգացման ծրագրեր:


Կարծում եմ` բոլորիս համար ակնհայտ է, որ աշխարհաքաղաքական և տնտեսական իրողություններն այնպիսին են, որ Հայաստանի զարգացման առանցքը մարդկային ներուժն է: Մարդկային ներուժ ասելով, նկատի ունեմ ամբողջ աշխարհի հայությանը: Այսօր ակնառու է, որ աշխարհով մեկ սփռված հայերի մեծ մասի քաղաքական, տնտեսական հետաքրքրությունների կենտրոնը դառնում է Մայր հայրենիքը: Նրանք իրապես շահագրգռված են Հայաստանի զարգացմամբ, և տնտեսագիտական լեզվով ասած, նրանց պետք է դիտարկենք որպես մեր ֆինանսական և տնտեսական համակարգերի ռեզիդենտներ: Դա նշանակում է, որ այսուհետև հնարավոր չէ մշակել և իրականացնել որևէ գլոբալ ծրագիր` առանց այս գործոնը հաշվի առնելու:


Եվ այսպես, մեր մրցակցային առավելությունը` համայն հայության միացյալ ներուժն է:


Ստանալով ժողովրդի վստահության քվեն և ձևավորելով կառավարություն, ես արդեն իսկ ձեզ ներկայացրել եմ նոր պարադիգմի վրա ձևավորված, հետագա հինգ տարիների զարգացման ծրագիրը: 2008 թվականի բյուջեն առաջին քայլն է այդ ծրագրի իրագործման ճանապարհին, և նրա հիմքում ընկած են հետևյալ ռազմավարական գերակայությունները.


առաջին`


սոցիալական, ժողովրդագրական և բարոյահոգեբանական մթնոլորտի խնդիրների լուծում,


երկրորդ`


կրթական և մտավոր ներուժի ընդլայնում,


երրորդ`


առողջապահական, առողջարանային և կազմակերպված հանգստի ոլորտների զարգացում,


չորրորդ`


արդյունաբերության, գյուղատնտեսության և շինարարության արդիականացման խնդիրների լուծում,


հինգերորդ`


ֆինանսական միջնորդության զարգացում,


վեցերորդ`


անվտանգության ժամանակակից և արդյունավետ համակարգի ձևավորում,


եվ վերջինը`


հանրապետական և տարածքային կառավարման արդյունավետության բարձրացում:



Մեր երկրի զարգացման հիմնական նախադրյալը մեր ժողովրդի հոգևոր միասնությունն է:


Փոխադարձ հարգանքի, համագործակցության և վստահության մթնոլորտի ձևավորումը չափազանց կարևոր է կառավարության արդյունավետ գործունեության համար:


Սոցիալական բնագավառի ծախսերի տեսակարար կշիռը 2008 թվականի բյուջետային ծախսերի ամբողջ ծավալում կազմում է 46 տոկոս: Այսինքն` մեր բյուջեն ունի հստակ սոցիալական ուղղվածություն:


Սոցիալական բևեռվածության մեղմացման, անապահով ընտանիքների մեծ քանակի կրճատման ճանապարհին էական դեր է խաղալու կենսաթոշակային ռեֆորմը:


2008 թվականի բյուջեով նախատեսված` կենսաթոշակների առնվազն 60 տոկոսով բարձրացումը զուգորդվելու է նոր կենսաթոշակային համակարգի ներդրման աշխատանքներով:


Ուրվագծեմ կենսաթոշակային նոր համակարգը.


- Հայաստանի յուրաքանչյուր քաղաքացի` անկախ նրանից գործունակ է, թե ոչ, իրական կենսամակարդակի նվազագույնից ոչ ցածր սոցիալական նպաստ ստանալու իրավունք կունենա:


- Կենսաթոշակն ուղղակիորեն կապված կլինի անհատական եկամուտների, այդ թվում և աշխատավարձի հետ:


- Ժամանակի ընթացքում Հայաստանի ցանկացած գործունակ քաղաքացի կունենա անձնական կուտակային հաշիվ, իսկ կուտակված միջոցները կապահովեն հավելյալ կենսաթոշակային եկամուտ:


Կառավարությունը շարունակելու է քայլեր ձեռնարկել ժողովրդագրական խնդիրների լուծման ուղղությամբ: Ընտանիքների անապահովվածության գնահատման համակարգում հաշվառված ընտանիքներում երրորդ և հաջորդ երեխան ծնվելու կապակցությամբ 2008 թվականին յուրաքանչյուր երեխայի համար միանվագ նպաստի չափը կկազմի 300.000 դրամ` աճելով 50 տոկոսով:


21-րդ դարում հարստանալու հուսալի ճանապարհը լավ կրթություն ստանալն է: Անվիճելի է, որ մեր ապագան գիտելիքների հասարակությունն է, որի հիմնական արժեքներն են մտածելու կարողությունը, նոր գիտելիքների ստեղծումը: Նման ապագայի կառուցումը կախված է նրանից, թե մեզ որքանով կհաջողվի ստեղծել արդյունավետ, մրցունակ, ժամանակի պահանջներին համապատասխան գիտական և կրթական համակարգ: Հատկապես`


1. Կրթական հաստատությունները պետք է սովորեցնեն սովորել:


2. Համալսարանները` մատուցվող գիտելիքների և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների մակարդակով չպետք է զիջեն միջին եվրոպական համալսարաններին:


3. Գիտությունը պետք է դառնա մրցունակ և միտված լինի կիրառական արդյունքների:


4. Համալսարանները պետք է հանդիսանան ոչ միայն կրթական, այլ նաև գիտական կենտրոններ:


Կրթական համակարգի զարգացմանն ուղղված ծախսերը 2008 թվականին կաճեն 19.7 տոկոսով: Կբարձրացվեն ուսուցիչների աշխատավարձերը, որոնք 2008 թվականին, ներառյալ լրացուցիչ վճարումները, մեկ դրույքի համար կկազմեն 89.6 հազար դրամ, 2007 թվականի 74 հազար դրամի դիմաց: Գրեթե երկու անգամ կբարձրանա և վարչական անձնակազմի միջին ամսական աշխատավարձը և կկազմի 136.000 դրամ:


Նախատեսվում են ծախսեր ուսուցիչների մասնագիտական որակավորման բարձրացման, ինչպես նաև 184 կրթօջախների վերանորոգման համար:


16.5 տոկոսով աճել են նաև գիտության զարգացմանն ուղղված պետական ծախսերը: Նախատեսվում է 50 տոկոսով ավելացնել պայմանագրային հետազոտություններ իրականացնող գիտաշխատողների միջին հաշվարկային աշխատավարձը:


Առողջապահության ոլորտում նպատակային խնդիր է Հայաստանը տարածաշրջանային առողջարանային կենտրոն դարձնելը: Դա նշանակում է, որ մեր առողջապահական հաստատությունները պետք է գործեն միջազգային ստանդարտներին համապատասխան, մատուցեն յուրահատուկ բժշկական ծառայություններ՝ արդարացի գներով, ապահովված լինեն բարձր տեխնոլոգիական բժշկական սարքավորումներով:



2008 թվականին առողջապահական համակարգին ուղղված ծախսերը կաճեն 24.2 տոկոսով և կկազմեն 54.6 մլրդ. դրամ: Բուժանձնակազմի հաշվարկային միջին աշխատավարձը կբարձրանա 20 տոկոսով: Նախատեսվում է նաև միայն բյուջեի սեփական ռեսուրսների հաշվին 600 մլն դրամ հատկացում 11 բժշկական հաստատությունների վերանորոգման համար:



Հարգելի պատգամավորներ,


Հայ ժողովրդի պատմական և մշակութային ժառանգությունը, բնության հարստությունը և մեր ավանդական հյուրընկալությունը թույլ են տալիս Հայաստանը դարձնել կազմակերպված հանգստի երկիր: Մեր մշակույթը պետք է շարունակի ամրապնդել հայերի կապն ամբողջ աշխարհում, դրանով իսկ հստակեցնելով մեր ուրույն տեղը քաղաքակրթությունների երկխոսությունում:


2008 թվականին մշակույթի, սպորտի և տուրիզմի զարգացման համար նախատեսված ծախսերը կկազմեն 14.9 մլրդ. դրամ: Մասնավորապես, նախատեսվում է 1,4 մլրդ դրամ` 12 գրադարանների, 20 մշակութային այլ օբյեկտների հիմնանորոգման և 24 հուշարձանի վերականգնման համար:


Հարգելի գործընկերներ,


տնտեսության իրական հատվածում մեր առջև ծառացած է երկակի խնդիր: Մի կողմից` պետք է ապահովենք երկարատև աճ բազային ճյուղերի համար, մյուս կողմից ստեղծենք հենահարթակ տնտեսության ժամանակակից, հեռանկարային, գիտատար այնպիսի ճյուղերի համար, ինչպիսիք են տեղեկատվական և նանոտեխնոլոգիաները:


Ի՞նչ է ծրագրում կառավարությունն այս ուղղությամբ:


Առաջին հերթին շարունակելու ենք բարելավել ներդրումային միջավայրը Հայաստանում: Կառավարությունն առաջ է քաշում գործարարության և ներդրումների համար լավագույն պայմաններ ապահովող երկիր դառնալու հավակնոտ խնդիր:



Հարկային համակարգը պետք է լինի մրցունակ: Դա նշանակում է, որ հարկային բեռը պետք է լինի խելամիտ, իսկ վարչարարության պահանջները` բոլոր հարկատուներին հասկանալի: Օրենքներում պետք է բացառվեն տարընթերցումների, տարբեր մեկնաբանությունների և առավել ևս՝ կոռուպցիայի տեղիք տվող դրույթները: Հարկային և մաքսային վարչարարության ոլորտում մենք լուրջ անելիքներ ունենք: Պետք է համատեղ ջանքերով լուծենք այս քաղաքական հիմնախնդիրը:


Մեր ուշադրության կենտրոնում շարունակում է մնալ ենթակառուցվածքների արդիականացման խնդիրը: Ջրային տնտեսության, էներգետիկայի, տրանսպորտի և ճանապարհային տնտեսության, բնակկոմունալ ոլորտներում կատարվող ծախսերը մենք դիտում ենք իբրև ներդրում տնտեսության զարգացման և մարդկանց կյանքի որակի բարելավման մեր նպատակների ուղղությամբ: 2008 թվականին նշված ոլորտներում իրականացվելիք ծախսերի ընդհանուր ծավալում զգալի տեսակարար կշիռ կունենան միջազգային կազմակերպությունների և օտարերկրյա պետությունների աջակցությամբ իրականացվելիք ծրագրերի ծավալները: Մասնավորապես, միայն պետական բյուջեի միջոցներով 16.4 մլրդ դրամի հատկացումներ են նախատեսվում 51 ճանապարհների հիմնանորոգման և շինարարության ու 33 տրանսպորտային օբյեկտների հիմնանորոգման աշխատանքների ֆինանսավորման համար: Դրա հետ մեկտեղ հարկ է նշել, որ այս ոլորտներում իրականացվելիք ծախսերում զգալի ծավալ` շուրջ 34.8 մլրդ դրամ, կունենան միջազգային կազմակերպությունների և օտարերկրյա պետությունների ֆինանսական աջակցությամբ իրականացվելիք ծրագրերի ծավալները: 2008 թվականի բյուջեում միջոցներ են հատկացված էներգետիկ համակարգին` շուրջ 21.7 մլրդ դրամ, ջրային տնտեսությանը` 12.4 մլրդ դրամ, տրանսպորտի բնագավառին` 0.5 մլրդ դրամ:



Գյուղատնտեսությունում մենք պետք է ապահովենք երկու հիմնական խնդիրների լուծում. դա հայկական գյուղմթերքին բնորոշ որակի պահպանումն է և աշխատանքի արդյունավետության բարձրացումը` նոր տեխնոլոգիաների ներմուծման շնորհիվ, այդ թվում` էլիտար սերմերի և տոհմային անասունների: Գյուղատնտեսական ոլորտին ուղղված բյուջեի ծախսերի աճը 2008 թվականին կկազմի 10.2 տոկոս: Գյուղացիական տնտեսություններին ուղղված անմիջական աջակցությունն ու հասցեագրված սուբսիդավորումը կաճի ավելի քան 10 անգամ: 2008թ. բյուջեով նախատեսվում է սուբսիդավորել 80 հազար հեկտարի մշակումը` այս տարվա 7 հազար հա-ի դիմաց:


Այնուամենայնիվ, առաջիկա տարիների համար հիմնական խնդիր է մնում ինովացիոն միջավայրի ձևավորումը: 2008 թվականի բյուջեով նախատեսվում է 80 մլն դրամի հատկացում պետություն-մասնավոր համագործակցություն սկզբունքով Գյումրիում տեխնոպարկի ստեղծման և 100 մլն դրամ` «Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտի զարգացման պետական աջակցության» ծրագրի իրականացման համար, որի ներքո նախատեսվում է ստեղծել վենչուրային հիմնադրամ:


Հայաստանի Ֆինանսական համակարգը տարածաշրջանային ֆինանսական կենտրոն դառնալու իրական ներուժ ունի: Ստոկհոլմի բորսայի հետ մեր համագործակցությունն այդպիսի հայտարարություն անելու հիմք է տալիս: Համատեղ գործողությունների ծրագրի իրագործումը լուրջ նախադրյալներ կապահովի դրված նպատակին հասնելու համար:



2008 թվականին մեր ջանքերն ուղղելու ենք այնպիսի օրենքների ընդունմանը, որոնք ստեղծելու են բարենպաստ միջավայր ֆինանսական միջնորդությունը խորացնելու համար, այդ թվում` վարկային բյուրոների, հիփոթեքային արժեթղթերի, սպառողների շահերի պաշտպանության վերաբերյալ օրենքները:


Տարեցտարի կառավարությունն ավելացնում է հատկացումները «Հայաստանում փոքր և միջին ձեռնարկատիրությանը պետական աջակցության» ծրագրի իրականացման համար և 2008 թվականին դրանք կազմելու են 450 մլն դրամ: Պետության աջակցության շնորհիվ, ֆինանսական ծառայություններն առավել հասանելի կդառնան հեռավոր շրջանների փոքր և միջին ձեռնարկատերերի համար:


Հարգելի տիկնայք և պարոնայք,


Տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական իրավիճակը մեզ թելադրում է արդյունավետ պաշտպանության և անվտանգության համակարգ ունենալու անհրաժեշտություն: Այս համակարգի գլխավոր, բայց ոչ միակ օղակը բանակն է: Առաջիկա տարիներին անվտանգության ապահովման բնագավառում մեր հիմնական խնդիրն է պետական կառավարման մարմինների մասնակցությամբ ազգային անվտանգության համակարգի հետագա կատարելագործումը: Մենք պետք է պատրաստ լինենք հակազդելու բոլոր սպառնալիքներին և վտանգներին:


2008 թվականի պետական բյուջեով պաշտպանության, անվտանգության և հասարակական կարգի պահպանման ծախսերը կկազմեն շուրջ 170 մլրդ դրամ:


Յոթերորդ գերակայությունը պետական կառավարման համակարգի գործունակությունն է: Կոռուպցիա, ստվերային տնտեսություն, մրցակցային անհավասար պայմաններ, բյուջետային միջոցների փոշիացում. այս խնդիրների լուծումը գտնվում է արդյունավետ կառավարման ոլորտում: Թափանցիկ, վերահսկելի և հստակ ձևակերպված արդյունքին ուղղված բյուջեն կարող է նպաստել այդ խնդիրների լուծմանը: Չպետք է մոռանանք, որ բյուջետային քաղաքականության հիմնական նպատակը մարդկանց կյանքի որակի բարելավումն է: Կառավարել պետական միջոցները գործարարության օրենքներով, խնայել յուրաքանչյուր լուման՝ հետևողականորեն բարձրացնելով գործունեության արդյունավետությունն ու թափանցիկությունը: Մենք դեռևս պետք է սովորենք հստակ ձևակերպել ցանկալի արդյունքները և հնարավոր դարձնել դրանց կատարման հսկողությունը: Հասարակությունը պետք է կարողանա գնահատել պետական ինստիտուտների կողմից մատուցվող ծառայությունների որակը:



Հարկ է նշել, որ չնայած այն հանգամանքին, որ պետական կառավարման ապարատի պահպանման ծախսերը բյուջեում չեն ավելանա, արդյունավետության բարձրացման շնորհիվ, նախատեսվում է քաղաքացիական ծառայողների աշխատավարձերի աճ, որի արդյունքում նրանց միջին ամսական հաշվարկային աշխատավարձը կկազմի 122.000 դրամ: Նախատեսվում է նաև դիվանագետների, ՀՀ դատարանների դատավորների, ոստիկանության, ազգային անվտանգության մարմինների, դատախազության համակարգի աշխատակիցների և զինծառայողների աշխատավարձերի զգալի բարձրացում:


Բոլոր այս սկզբունքները պետք է տարածվեն նաև տեղական ինքնակառավարման մարմինների գործունեության վրա:


Ակնհայտ է, որ մեր բոլոր քաղաքացիների կյանքի որակի համատարած բարելավմանը խոչընդոտում է նաև արդյունաբերական, ֆինանսական, սոցիալական, մշակութային և ադմինիստրատիվ ֆունկցիաների գերկենտրոնացվածությունը Երևանում: Այս խնդրի լուծման աշխատանքներն իրականացնելու ենք երկու ուղղությամբ. առաջին` որոշ ֆունկցիաների դուրսբերում Երևանից և հավասարաչափ բաշխում հանրապետության ամբողջ տարածքով և երկրորդ` ֆինանսական համահարթեցում և դոտացիաների տրամադրում տեղական ինքնակառավարման մարմիններին: 2008 թվականին համայնքներին տրամադրվող ֆինանսական համահարթեցման դոտացիաների ընդհանուր գումարը կավելանա 18.7 տոկոսով` կազմելով 21.3 մլրդ դրամ:


Եվս մեկ հանգամանք, 2008 թ. նախագահական ընտրությունների տարի է, ինչն, անշուշտ, իր հետքը կթողնի իրադարձությունների զարգացման վրա: Մենք պետք է այնպես անենք, որ նախընտրական արշավը չխոչընդոտի բյուջեի իրականացմանը և գործադիր իշխանության հստակ աշխատանքին:



Հարգելի պատգամավորներ,


2009-2012 թվականների տարեկան բյուջեները ներկայացնելիս կառավարությունը պարտավորվում է մշտապես ձեզ զեկուցել, թե որքանով են տարեկան բյուջեները մեզ մոտեցնում իմ կողմից մատնանշված ռազմավարական խնդիրների լուծմանը: Կառավարության պատասխանը մեր ընդդիմախոսներին առաջիկա հինգ տարիներին լինելու է հետևյալը. առավել նպատակաուղղված աշխատանք, համերաշխության և համագործակցության մթնոլորտի ձևավորում, ներողամտություն, փոխադարձ սեր և հարգանք: Եվ վստահեցնում եմ ձեզ, որ մենք ունենք բավարար ներուժ նախանշած ուղուց չշեղվելու համար:


Շնորհակալություն ուշադրության համար:


Իսկ հիմա ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարն ավելի մանրամասն կներկայացնի 2008թ. պետական բյուջեի նախագիծը:


Մարտ 2024
ԵրկԵրքՉրքՀնգՈւրՇբթԿրկ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

-

Արխիվ